Biyya Isaan Qofa Leellistu Ijaarachuuf: Oromiyaa Diiguu fi Ciruu.
Bal'inni Oromiyaa maaliif Tigree Finfinnee fi Tigiraay, Amaaraa Gondarii fi Goojjam rakkisee? Oromoon oromiyaan nutti guddate addan nuuf haa ciramu jedhee? Akka bulchinsaaf nuuf tolu, godinoolee heddutti addaan hirre jirra. Otoo nuti hin barbaadnu jechaa jirru, isaan maaliif bal'inni oromiyaa irriba dhoowwee laata? Dhuguma akka guyyaa guutuu haasawan nuuf dhimmanii laata? Dhuguma biyya hunda leellistu moo biyya isaan qofa leellistu ijaarachuuf laata?
Dhugaan jiru, haala oromoo waan sirriitti beekaniifi!! Maal inni...mee oromoo kaleessa fi har'a haa ilaallu.
1. Oromoo waggoota muraasa duraa
Waggoota muraasa dura oromoota naannoodhaan, amantiidhaan, dhaabilee siyaasaatiin addaan hirani bituuf dhagaan isaan (Wayyaanees ta'e warri Nafxanyaa) hin fonqolchine hin jiru. Waggoota dheeraadhaaf akka gaariitti itti fayyadama turanii jiru. Nutis mala isaanii akka sabaatti hubachuu dadhabne, yeroo dheeraaf akka nutti fayyadaman heyyamnee jirra. Yeroo dheeraadhaaf diina oromoo fi oromummaa dhiisnee akka wal irraatti duulluuf akka gaariitti hojachaa turan, milkiis argataniiru, argachaas jiru.
Yeroo dheeraaf akka oftuffannu, akka ofjibbinu, akka dadhabaa taane, akka seenaa hin qabne, akka falmachuu hin dandeenye, oromiyaa illee kan falmannee dhiiga keenyaan arganne otoo hin taane kan wayyaaneen nuuf kennite, oromoon akka ofbulchuu hin dandeenye, kkf (waanti isaan nuun hin jenne jira laata?). Kun hundi oromoo xiqqeesanii, gowwomsani, burjaajesanii, fi addaan hirani biyyaa isaan leellistu nurraatti ijaarachuuf waan yeroo dheeraaf irraatti hojatan, hojachaas jirani dha. Oromoonni kaleessa hundi roorroo kana hundaa danda'a turan, hundas ta'u baatu roorroo kana hambisuuf falmaachaa turan. Amma waan jiru hundaa dhiigaa isaani dhangalaasani nun gahani jiru.
Waggoota muraasa dura oromoota naannoodhaan, amantiidhaan, dhaabilee siyaasaatiin addaan hirani bituuf dhagaan isaan (Wayyaanees ta'e warri Nafxanyaa) hin fonqolchine hin jiru. Waggoota dheeraadhaaf akka gaariitti itti fayyadama turanii jiru. Nutis mala isaanii akka sabaatti hubachuu dadhabne, yeroo dheeraaf akka nutti fayyadaman heyyamnee jirra. Yeroo dheeraadhaaf diina oromoo fi oromummaa dhiisnee akka wal irraatti duulluuf akka gaariitti hojachaa turan, milkiis argataniiru, argachaas jiru.
Yeroo dheeraaf akka oftuffannu, akka ofjibbinu, akka dadhabaa taane, akka seenaa hin qabne, akka falmachuu hin dandeenye, oromiyaa illee kan falmannee dhiiga keenyaan arganne otoo hin taane kan wayyaaneen nuuf kennite, oromoon akka ofbulchuu hin dandeenye, kkf (waanti isaan nuun hin jenne jira laata?). Kun hundi oromoo xiqqeesanii, gowwomsani, burjaajesanii, fi addaan hirani biyyaa isaan leellistu nurraatti ijaarachuuf waan yeroo dheeraaf irraatti hojatan, hojachaas jirani dha. Oromoonni kaleessa hundi roorroo kana hundaa danda'a turan, hundas ta'u baatu roorroo kana hambisuuf falmaachaa turan. Amma waan jiru hundaa dhiigaa isaani dhangalaasani nun gahani jiru.
2. Oromoo Har'aa
Dhiigaa ilmaan oromootiin, aadaan, afaan oromoo fi oromiyaan har'a sadarkaa gaarii jedhamu irraa gahaa jira! Kun ammoo namoota biyya nurraatti ijaaratan fi gara fulduraattis nurraatti ijaarachuuf hojachaa jiran hirriba dhoowwee jira. Yeroo amma polotikaan fi haalli hawaasummaa oromoo yoomiyyuu caala diina oromoo hunda irriba dhoowwee jira, keessaattu oromoon :Oromummaa fi Oromiyaa jalatte hiriirun. Maaliif yoo jenne, dhaloota amma dhufa jiru, akka duri amantaa fi naannummaan akka salphaatti addaan baasuu akka hin dandeenye fi kunis ammoo waan oromummaa fi oromiyaan guddachaa jiraniif akka ta'e nu caala beeku. Kanaaf Oromummaa dadhabsiisuu kan danda'an oromiyaa addaan ciruuf, tokkummaa oromoo jigsuun akka ta'u diinni hundi hubate jira. Kana ammoo akka gaariitti irraatti hojachaa jiru, kun wayyanees ilaalata!!
Maal gochuu wayya?
===============
Hubadha, oromiyaan jige ykn addan hirame jechuun, oromummaan dadhabe, qabsoon oromoo biyyoo nyaate jechuudha. Nuti oromoon, gaachana oromummaa fi oromiyaa jalatti aadaan keenya, afaan keenya, eenyummaan keenya, barnootni keenya, polotikaan keenya, qabeenyi keenya fi kkf hundi akka dagaagu gochuu qabna. Dhume, nuti fala biraa hin qabnu!!
===============
Hubadha, oromiyaan jige ykn addan hirame jechuun, oromummaan dadhabe, qabsoon oromoo biyyoo nyaate jechuudha. Nuti oromoon, gaachana oromummaa fi oromiyaa jalatti aadaan keenya, afaan keenya, eenyummaan keenya, barnootni keenya, polotikaan keenya, qabeenyi keenya fi kkf hundi akka dagaagu gochuu qabna. Dhume, nuti fala biraa hin qabnu!!
Mala fi hojiin isaan nurraatti yaadan hajaawaa fi jibbisiisaa ta'u illee nuti tuffannee dhiisnee oromummaa fi oromiyaa jaalala irraatti hundoofte ijaarachuu qabna. kun karaa baay'een isaan otoo hin taane nu fayyada!
Oromiyaa fi Oromummaan yoomiyyuu haa lalisan
Comments
Post a Comment