#OromoProtests AYYAANA IRREECHAA ILAALCHISEE XALAYAA HOGGANOOTA MANA HIDHAA JIRAN IRRAA ERGAME

#OromoProtests AYYAANA IRREECHAA ILAALCHISEE XALAYAA HOGGANOOTA MANA HIDHAA JIRAN IRRAA ERGAME

(HOGGANOOTA MANA HIDHAA JIRAN IRRAA)

Baga Ayyaana Irreechaa Geessan

Irreechi ayyaana guddaafi jaalatamaa ta’eedha. Calaqqee aadaafi duudhaa ummata keenyati. Dur - durii kaasee uummati Oromoo dukkana gannaa ba’ee lafa booqaa birraa simachuuf gam-taadhaan malkaatti bahee irreeffachuun waaqa isaa galateeffatee, hawwii isaa gara fuulduraatifis kadhata.

Sirna uummati Oromoo birraa malkaatti, arfaasa tulluutti bahee irreeffachuun waaqa isaatiif galata dhiyeessuu kana eenyulleen kutee kan kenneef osoo hin taane sirna dhuunfaa isaa isa jalqabuma tureefii har’allee kabajaa jiruudha..

Ummanni keenya yeroofi haalli hammaatee ilmaan isaa baay’een cinaa isaatii kufaniifi baay’een isaanii darara adda addaa keessa jiran kanaattis ayyaana akaakileefi abaabilee isaa irraa dhaale kana gamtaan bahee akka kabajatu fedhiif gammachuu keenya tahuu isaa ibsuu barbaanna.

Ayyaana kabajamaaafii baay’ee jaalatamaa saba keenyaa kana eegdanii kan nu dhaalchistaniifi sadarkaa adduunyaatti akka beekkamu kan taasiftan angaftoonni abbootifii hawwootiin keenya umrii dheeradhaa jechaa, akkasumas dargaggoonni bareedinaafi dammaqina jila kanaatif gocha guddaa gootan gugurdaadhaa isiniin jedhaa ergaa asiin gadii kunniin qaamota armaan gadiitiif dabarsuu barbaanna;

A. Mootummaadhaaf

Oromoofi ayyaani Irreechaa isin dura bara Oromoon, Oromoofi Oromummaan ( Gadaan) buluu sirna tureedha. Qaamonni aadaa tana Oromoo barsiisuufi akkaataa itti kabajamau itti akeekus isinii miti, Kanaafuu;

I. Uummata keenya kana uffadhu, asiin hiriiri, as ijjadhu, kanaaf ililchi, kana weeddisi jedhaa mirga sabaa dhiibuu akka dhaabdan;

II. Mallattoo dhaaba keessanii ( alaabaafi faajjiin) waggoota 25 as fiddan dirreefi malkaa ayyaana saba keenyaa irraa akka fageessitan;

III. Dhaadannoofi faaruu siyaasaa keessan ibsan sabatti fiduu akka dhiistan;

IV. Raayyaafi Poolosii hidhannoo ammayyaa itti hiitanii ayyaanicha akka waan isin dirqamaan uummata kabajiistanii fakkeessaa bara meeshaa waraanaa fi tika keessaa hin turretti Oromoon nagayaan kabajatee galaa waan tureef ummata akka hin doorsifnefi hin tuttuqne akka akeekkachiiftan;

V. Aangawoota keessaa waltajjiitti baastanii weedduu siyaasaa keessanii saba ayyaana kabajuuf dhufetti ololan, bakki sun iddoo siyaasaa itti calaqqisiisun osoo hin taane iddoo aadaa itti geggeeffamu waan ta’eef oduu siyaasaa keessanii irraa akka of qusattan;

VI. Ayyaana Oromoo isa guddaaafi bara kanaa immoo bifa addaatiin kabajamu kana dargaggoonni keenya aadaa saba isaanii abbootiifii hawwootii isaanii faana deemanii akka hin barre waamicha yunivarsitootii taasisan akka fooyyessan jedhaa aangawoonni mootummaa sadarkaa garagaraa gamanumaan akka itti yaaddan isinitti dhaamanna.

B. Abbootii Gadaafi Jaarsolii Oromootiif

Isin abbootiin Gadaafi Jaarsoliin aangoo Sirna Gadaa ( Baallii) ofii keessanii waggoota saddeet-saddeetiin wal harkaa fuudhaa mootummaa abbaa irree waggoota 25 ol saba biteefi saba gaaffii kara nagayaan gaafate dararaa jiru nuuf haa bulu jechaa, waamicha taasiftan, gochi kun isin hin fakkaatu waan ta’eef irraa akka of eeggattan isin gaafanna. Kan malkaatti baataniif Waaqa galateeffachuufi kadhachuuf malee mootummaa abbaa irree galateeffachuufi leellisuuf miti. Uummataa fi irreechi akkuma OPDO/ADWUI dura ture, OPDO/ADWUI boodas itti fufa waan ta’eef walitti hin makinaa.

C. Uummata Keenya Ayyaana Deemtaniif

Aadaan kun kan keessani, dirreen, malkaan, qilleensafi samiinis kan keessani. Akkuma duraan bilisa taatanii Waaqa bilisa ta’e galateeffataa turtan ammas faaya bareedaa, akka duraan jettan jedhaa, akka duraan sirbitan sirbaa ayyaana keessan nagayaafi tasgabbiidhaan kabajadhaa.

Akkuma armaan olitti kaafne haasawaafi gochaaalee sirna ayyaana kana keessa hin turinii mootumamafi abbootii Gadaa akkasumas jaarsoliin taasisanii yoo argaman jila saba keenyaa boressu waan ta’eef;

-Harka Wal Qaxxaamursuun

-Gurra Qabachuun

-Sagalee (iyya) Dhageessisuun

-Dugda Itti galanii dhaabbachuunifii kkf karaa nagayaatiin uummanni keenya mormii akka gootan waamicha isiniif taasifna.

Dhuma irratti sababa mirga saba keenyaatiif jechaa garii du’aan of biraa dhabnee nutis mana hidhaa keessatti ukkaamsamuun keenya isin waliin kabajuu dadhabuu keenyatti gadda nutti dhagayame ibsaa irreechi bara kanaa waadaa qabsoo itti walii gallee haaromsuudhaan milkiif kan itti of qopheessinu haa ta’u.

IRREECHI IRREE

aa M/Hidhaa Qiliinxoo Irraa

Fulbaana, 2009/ 2016